İnsanın fiziki varlığı gibi ruhsal varlığı da besinlere ihtiyaç duyar.
Gelişmeye, yenilenmeye, sağlıklı besleme gereksinimi vardır.
Vücudun bütünlüğünü koruyan doku yapısı, hücreler, kan damarları, dolaşım sistemi, genetik şifre, sistemsel işleyişin koordinasyonunun bedensel hayat için önemi ne ise, insanın fikir yapısının ve his dünyasının uyumlu etkileşimi ve gelir gider dengesi de o derece, belki de beşeri yaşam koşullarını sağlayan unsurlardan daha fazla önemlidir.
Her iki beslenme şekli de donanımın gerçek tasarımına ve ihtiyaçlarına uygun olmaz ise genel işleyiş ve denge sağlığı bozulur.
Örneğin insan aklının öğrenme, kavrama, düşünme, analiz edebilme, farkındalık, fayda ve zararı ayrıştırabilme, olumlu çıkarcılık, pozitif çekince, yapıcı irade gibi özellikleri ilim ve bilim yönünden gıdasız bırakılırsa; akıl duyusu, korku, endişe, çelişki, çatışma, bencillik, peşin tatmine dayalı bir şekle bürünerek sahibi karanlıklar içerisinde bırakır.
Yine insanın duyularının merkezi olan ve bedendeki fiziksel kalbin ismi ile de anılan, kalp yapısı; estetik, güzelliği görebilme, zarafet, nezaket, tevazu, sevebilme, şefkat, ümit, saygı gibi değerlerini koruyamaz ise; karamsar, sıkıntı dolu, kaba, merhametsiz ve sevgi yoksunu bir yapıya dönerek, sahibinin hayatını zorlaştırarak yaşam enerjisini tüketir ve onu hem kendine hem de başkaları için zararlı bir birey haline getirir.
Ve insan doğasının en önemli varlık kaynaklarından olan ve aslında tüm iyilik ve güzelliklerin algısal ve yaşamsal bilincini oluşturan vicdan denilen duyu ise, kendi özelliğinden uzaklaşarak, içsel kimyasında bulunan niteliğin değerini yitirirse, kendi gerçeğini kaybederek tüm duyusal sistem işleyişini n çöküşüne neden olur. Böylelikle insan tüm duyu ve fikir bağlarını kaybederek, adeta bilinç anlamında konuşabilen ve hiçbir şeyin kıymetini bilmeyen bir hayvana döner.
Böylelikle temel duyguların alt bileşenleri olan birçok duygu işlevsel özelliğini yitiren insanı, kendi hazlarına yönelik bedensel gereksinim gideriminin önceliğini kanıksamış ve duyusal açlığını fark etmeyen, hayat dair hiçbir fikri olamayan, kendini tanımayan, tüm dış etmenlerin etkisi altına kolayca giren, düşünebilme yetisini kaybetmiş bir şahsiyet beklemektedir.
Bütün bunların yanısıra gerçek yönetimi elinde tutan ruhsal hâkimiyet ve direnç merkezi, etkileşim ve oluşumların birleşen kütlesinin ağırlığı altında yenilgiye uğrar ve enkaz altında kalan bir duygunun ölümü ve birçoğunun da hasar alması gerçekleşir.
Tüm bu yıkımı engelleyebilmenin tek yolu, insan duyusal donanımın hangi his ve bu hislerin yönetim merkezlerinin bilinmesi ile doğru diyet uygulamalarının yapılmasıdır.
Eğer insanın gerçek ihtiyaçlarının edinimine yönelik iradesi deneyim ve incelik kazanırsa, kalbi, vicdanı, ruhu ve bu odak noktalarına bağlı duygularda ona ayak uyduracaktır.
Örneğin;
Bilgi ve bilgelikle gelişmiş ve farkındalık ve doğru ile yanlışı ayrıştırma kabiliyet ve yetisine sahip bir şekilde olgunlaşmış bir aklın bilgelikle doyuma ulaşması, sağlıklı bir yapıya sahip olduğunu gösterir.
Yine insanın duyusal bilinci anlamına gelen ve hislerinin toplandığı ve bir anlamda akıl ile koordineli bir işlevselliğe sahip kalbin, özünde bulunan iyilikler ve güzelliklere ait değerlerini koruyan bir bakış açısıyla göstereceği duruş ve davranış titizliği; zararlı ve kötü düşünce ürünü olan karamsarlıkların içine girmesine, ümit yoksunu çelişkili kuruntuların taşıdığı negatif içeriklerinin yapısal formunu bozmasına izin vermeyerek duygu durum kaynağının varoluşsal estetiğini olumsuz etkileşimlerden uzak tutabilir.
Ve yine insan doğasının en önemli içsel duyargası olan ve varoluş gerçeğine ait tüm niteliğin asli özelliği ile insanın hakikatini buluşturma üzerine canlılık gösteren vicdanın sağlığını sürdürebilmesi, aklın ve kalbin pozitif bağlamda yapacakları işbirliği ile mümkün olabilir.
Bu nedenle, akıl ve kalbin; duyusal hayatın arka plan arayış yazılımı olan vicdanın kendi gerçeğinden uzaklaştıracak şeylerden ilgisini çekerek özgün yapısının bozulmasını engelleyecek bir refleks ve bilince sahip olması ciddi önem taşır.
Çünkü:
İşlevsel niteliğini kaybeden bir vicdanın insan doğasındaki uyarıcı etki alanından çıkması, hem aklın hem de kalbin içsel tutulma ve durmasını netice verir. Böylelikle akıl, idrak ve sağduyusunu, kalp ise acıma ve merhamet bileşenlerine yönelik sezilerini kaybeder.
Evet, insanın anlam ve içsel ölümü vicdana ait hayat ışığının sönmesi ile gerçekleşir.
Yukarıda-konu ile ilgili olarak- insan doğasında var edilmiş akıl, kalp ve vicdan adında üç merkez yapının özellik ve işlevselliği hakkında kısaca bilgiler verilmiştir.
Bu bağlamda son olarak yönetimsel gerçeklik, etkinlik ve yetkinliğe sahip ve bütün duyusal ve fiziksel sistemin güç aldığı ve dayandığı ruhun durumuna çok kısa bir şekilde değinelim.
Şöyle ki;
Ruh denilen ve hayatın bilinçli yaşam enerjisini oluşturan, fiziksel ve duygusal anatominin beslendiği, tutunduğu var oluş kaynağı, insan doğasında tarafsız bir konumdadır.
İnsanın tercihsel yaşayış tarzı ve konumuz özelinde söz edilen beslenme şekli ile yapılanmış durumuna bağlı olarak biçimlenir.
Eğer akıl, kalp ve vicdan için uygun bir diyet uygulanmış veya onarın gereken noktada müdahale edilmiş ve işleyiş süreçleri doğru yönlendirilmiş ise, ruhun sağlığından söz edebiliriz.
Bunun dışında doğru bir beslenme gerçekleşmemiş, duyular doğasına uygun olmayan gıdalarla doyuma ulaştırılmaya çalışılmış ise çarpık ve sorunlu bir yapı ortaya çıkacaktır. Bu yapı çarpan etkisi ile geniş bir yaşam alanını olumsuz bir şekilde etkileyecek ve çok yönlü psikolojik deformasyonu sonuç verecektir.
İnsanın ruhsal açlığı, bedensel tatmin gereçleri ile asla giderilemez. Yine insan düşünsel açlığı ve sorgulama gerçeği, erteleyici önlemlerle baskılanamaz.
Dolayısıyla varoluşsal doğal tepkiler, eğlenceler, fanteziler, sanal gerçeklik oluşumları, çeşitli uyuşturucu gündem materyalleri, şehvet ve öfke tetikleyici etmenler gibi yapay önermelerle durdurulamaz.
Bu bağlamda sosyo-psikolojik problemlerin doğuşu suni müdahaleler ile engellenemeyeceği ve engellenemediği gerçeği açıkça ortadır. Bir anlamda hakikat bilgisinin yoksunluğundan türemiş geleneksel bilinçle yapılan bu dayatmaların hiçbir karşılık bulmadığı ve bulamayacağı, mutlu insan ve toplum oluşturamadığı ve oluşturamayacağı net bir şekilde izlenmektedir.
Yani akıl kendi realitesini,
Kalp varoluş hakikatini,
Vicdan irdeleme ve gerçeği bulma amacını, yaratılış niteliğini bütünüyle yitirmeden terk etmeyeceği bilinmelidir.
Varoluşa ait doğal gereksinimler; nesnesel ve milli tedarik unsurları, sonradan oluşmuş kısıtlı deneyim birikimlerinden karşılanmaz. Sofistik bireysellik içeren tespit verileri geneli kuşatan çözümler barındıramaz.
……
Evet, İnsanın genel varoluş evreleri, gelmiş, hazır zaman ve geleceğine ait tümsel sağlık durumu ruh sağlığı ile ilgilidir.
Bu nedenle insan, varoluş bütünselliğinde tüm duyguları arasındaki organik bağlılığı ve etkileşimi temin edecek yaşamsal nitelik ve sinerjiyi meydana getirmek için, olumsuz gelişim ve girişimlere iradi bir istenç ve kararlılıkla direniş göstermesi ve ifade edilen donanımsal içeriğin sağlıklı ve istikrarlı yönetimi bağlamında ruhsal dinamizm ve enerjiyi oluşturacak bir manevi diyet programını uygulama zorunluluğunu göz önünde bulundurması kaçınılmaz bir gerçektir.
Sensory Diet and Mental Health
The spiritual being of human beings needs nutrients as much as the physical being.
It needs development, renewal and healthy nutrition.
Just as the tissue structure, cells, blood vessels, blood vessels, circulatory system, genetic code and coordination of systemic functioning that maintain the integrity of the body are important for physical life, the harmonious interaction and balance of income and expenditure of the human intellectual and emotional world is equally important, perhaps even more important than the elements that provide human living conditions.
If both forms of nourishment are not in line with the actual design and needs of the equipment, the overall functioning and balance of health will be compromised.
For example, if the features of the human mind such as learning, comprehension, thinking, analysis, awareness, ability to distinguish between benefit and harm, positive self-interest, positive reservation, and constructive will are left without nourishment in terms of knowledge and science, the sense of reason will take on a form based on fear, anxiety, contradiction, conflict, conflict, selfishness, and pre-satisfaction, leaving the owner in darkness.
Again, if the heart structure, which is the center of human senses and is also referred to by the name of the physical heart in the body, fails to protect its values such as aesthetics, seeing beauty, grace, kindness, humility, love, compassion, hope and respect; it turns into a pessimistic, troublesome, rude, merciless and loveless structure, making life difficult for its owner, consuming his life energy and making him a harmful individual both for himself and for others.
And the sense called conscience, which is one of the most important sources of existence in human nature and which in fact constitutes the perceptual and vital consciousness of all goodness and beauty, if it loses the value of the quality in its inner chemistry by moving away from its own characteristic, it loses its own truth and causes the collapse of the entire sensory system functioning. In this way, human beings lose all their sensory and intellectual connections and turn into an animal that can speak in terms of consciousness and does not know the value of anything.
Thus, the human being, who has lost the functional properties of many emotions, which are the subcomponents of basic emotions, is awaited by a person who has taken the priority of satisfying bodily needs for his own pleasure for granted and does not realize his sensory hunger, has no idea about life, does not recognize himself, easily falls under the influence of all external factors, and has lost the ability to think.
In addition to all this, the center of spiritual dominance and resistance, which holds the real control, is defeated under the weight of the combined mass of interactions and formations, and the death of one emotion and the damage of many others are left in the rubble.
The only way to prevent all this destruction is to know which senses and the centers of management of these senses in the human sensory equipment and to practice the right diet.
If one’s will towards the acquisition of one’s true needs gains experience and refinement, one’s heart, conscience, soul and the emotions connected to these focal points will follow suit.
For example;
A mind that is developed with knowledge and wisdom and matured with awareness and the ability to differentiate between right and wrong and to be satisfied with wisdom shows that it has a healthy structure.
Again, the heart, which means the sensory consciousness of human beings and where their feelings are gathered and which has a coordinated functionality with the mind in a sense, can keep the existential aesthetics of the source of mood away from negative interactions by not allowing pessimism, which is the product of harmful and bad thoughts, to enter into it, and by not allowing the negative contents carried by hopeless and contradictory delusions to disrupt its structural form.
And again, the health of the conscience, which is the most important inner sense of human nature and which is vitalized on bringing together the truth of the human being with the essential characteristic of all the qualities belonging to the reality of existence, can only be possible with the cooperation of the mind and the heart in a positive context.
For this reason, it is of serious importance that the mind and heart have a reflex and consciousness that will prevent the conscience, which is the background seeking software of sensory life, from distorting its original structure by attracting its attention from things that will distract it from its own truth.
Because:
When a conscience that has lost its functional quality leaves the stimulating sphere of influence in human nature, it results in the internal eclipse and stagnation of both the mind and the heart. Thus, the intellect loses its perception and common sense, and the heart loses its intuition towards the components of pity and compassion.
Yes, the death of meaning and inner death of the human being occurs when the light of life of the conscience is extinguished.
The above-mentioned briefly describes the characteristics and functionality of the three central structures of human nature, namely the intellect, the heart and the conscience.
In this context, let us briefly touch upon the state of the soul, which possesses governing reality, efficiency and competence, and from which the entire sensory and physical system draws strength and relies.
Namely;
The source of existence, which is called the soul and which constitutes the conscious life energy of life and which the physical and emotional anatomy feeds on and clings to, is in a neutral position in human nature.
It is shaped depending on the way of life formed by the choices of the human being and the way of nutrition and structured state that is mentioned in this particular subject.
If a proper diet is applied for the mind, heart and conscience, or if they are intervened where necessary and their functioning processes are directed correctly, we can talk about the health of the soul.
On the other hand, if proper nutrition is not practiced and the senses are tried to be satisfied with foods that are not suitable for their nature, a distorted and problematic structure will emerge. This structure will negatively affect a wide area of life with a multiplier effect and result in multifaceted psychological deformation.
The spiritual hunger of human beings can never be satisfied with physical satisfaction. Likewise, human intellectual hunger and the reality of questioning cannot be suppressed by postponing measures.
Therefore, existential natural reactions cannot be stopped by artificial propositions such as entertainment, fantasies, virtual reality formations, various narcotic agenda items, lust and anger triggers.
In this context, it is self-evident that the emergence of socio-psychological problems cannot be prevented by artificial interventions. In a sense, it is clearly seen that these impositions made with the traditional consciousness derived from the lack of knowledge of the truth have not and will not find a response, and cannot and will not create happy people and society.
That is to say, the mind has to realize its own reality,
The heart is the truth of existence,
It must be known that conscience will not abandon its purpose of scrutinizing and finding the truth until it has completely lost the quality of its creation.
The natural needs of existence, material and national supplies, cannot be met from the limited accumulation of experience. Sophisticated individualistic determination data cannot contain solutions that encompass the whole.
……
Yes, the holistic health status of human beings in their general stages of existence, past, present and future is related to mental health.
Therefore, it is an inevitable fact that in order to create the vital quality and synergy that will ensure the organic interconnectedness and interaction between all emotions in the totality of existence, human beings must resist negative developments and attempts with a voluntary will and determination, and consider the necessity of implementing a spiritual diet program that will create spiritual dynamism and energy in the context of healthy and stable management of the expressed hardware content.
Murat Safitürk
Writer & Consultant
